Cờ tưởng lần đầu góp mặt tại SEA Games

Tại SEA Games 26, kỳ thủ hàng đầu Việt Nam Lê Quang Liêm sẽ thi đấu ở nội dung cờ tưởng. Có tên tiếng Anh là blindfold chess (tiếng Pháp là sans voir), loại cờ không nhìn này là hình thức cờ biểu diễn phổ biến trên thế giới.

Lê Quang Liêm sẽ thử sức với cờ tưởng ở SEA Games 26. Ảnh: Chess.

Cờ tưởng có lịch sử rất lâu đời. Ván cờ tưởng đầu tiên trong lịch sử là vào thế kỷ thứ 7 tại vùng Trung Đông, gắn với người chơi tên là Sa’it bin Jubair. Phải mất nhiều thế kỷ sau đó, cờ tưởng mới thay đổi được quan điểm của người châu Âu: thay vì coi đây là hình thức chơi cờ thấp kém, chỉ dành cho các cao cờ chấp các đối thủ yếu hơn, dần dần họ thấy đây là một cách chơi cờ thú vị.

Trong thế kỷ 20, cờ tưởng đã có những năm tháng vàng son. Kỷ lục Guinness liên tục ghi lại những chuỗi ván cờ tưởng được biểu diễn. Năm 1900, kỷ lục đầu tiên được ghi với một kỳ thủ chơi liền 20 ván. 24 năm sau, con số này đã lên đến 26 ván. Theo thời gian, liên tiếp các kỷ lục được xô đổ. Và chốt lại, con số hiện nay nằm trong cuốn kỷ lục Guinness về cờ tưởng là kỳ thủ Koltanowski lập tại San Francisco năm 1960, khi ông chơi 56 ván cờ tưởng liên tiếp với thời gian 10 giây cho một nước đi. Cuộc biểu diễn kéo dài 9 tiếng với kết quả 50 ván thắng và 6 ván thua.

Chơi cờ tưởng tốn nhiều năng lượng tư duy hơn chơi cờ thường, vì vậy tại Mỹ vào năm 1930 đã từng có lệnh cấm chơi cờ tưởng vì ảnh hưởng đến sức khỏe.

Thời hiện đại, cờ tưởng không còn là màn tra tấn thần kinh để khoe tài cao thấp giữa những người say mê cờ như trước. Hàng năm các giải cờ tưởng với thể thức chơi phù hợp với sức khỏe con người được tổ chức. Uy tín nhất là giải Melody Amber ở Monte Carlo do một tỷ phú tài trợ. Giải thu hút nhiều kỳ thủ hàng đầu thế giới và Vladimir Kramnik, Viswanathan Anand, Alexei Shirov… đã chứng minh họ là bậc thày về thể loại này tại Monte Carlo.

Ở Việt Nam rất ít người quan tâm đến cờ tưởng, cho đến khi Lê Quang Liêm thi đấu ở SEA Games. Giải cờ tưởng hiếm khi được tổ chức ở Việt Nam và ít được biết đến, Cách đây hai năm, tại giải cờ vua tại Đà Nẵng, ban tổ chức có mời một đại kiện tướng quốc tế sang thi đấu 11 ván biểu diễn.

Những năm 80, Phó Chủ tịch Liên đoàn cờ Việt Nam Đăng Tất Thắng – khi đó là phóng viên báo Thể thao Việt Nam – từng thi đấu hai ván cờ tưởng với các kiện tướng quốc gia lúc đó là Vũ Ngọc Châu, Trần Minh Trí và chiến thắng. Thành tích này đã được đăng báo.

Chơi cờ tưởng là ngồi xoay lưng lại với bàn cờ và mỗi nước đi được các kỳ thủ ghi ra giấy và chuyển cho đối phương. Vì các kỳ thủ không được nhìn nên khác với cờ truyền thống, bàn cờ với các quân di chuyển lại dành cho khán giả và trọng tài.

Chưa từng thi đấu cờ tưởng, đây sẽ là một thách thức mới cho đại kiện tướng quốc tế Lê Quang Liêm tại kỳ SEA