Cho một Nam Phi đẹp đẽ

Chính quyền Nam Phi đang áp dụng những hình phạt nặng đối với các loại tội phạm liên quan tới World Cup.

Hàng loạt phiên tòa đã được mở từ khi World Cup khởi tranh đến nay để xử các vụ án liên quan tới sự kiện này. Vào hôm thứ sáu, tòa án tại Johannesburg đã tuyên phạt công dân Nam Phi Themba Makhubu, 22 tuổi, tới 5 năm tù giam vì đã ăn trộm chiếc điện thoại di động của một du khách người Argentina cách đó hai ngày. Bản án trên là thông điệp mạnh mẽ của nước chủ nhà World Cup 2010 nhằm bảo vệ mùa hội bóng đá an toàn, qua đó giữ sạch hình ảnh đất nước.

Cảnh sát Nam Phi có mặt khắp nơi để bảo vệ những người đến dự World Cup – Ảnh: Đ.Hùng

Tội phạm gia tăng

Cho đến hôm qua, đã có hơn 10 nhà báo tác nghiệp tại World Cup 2010 bị mất tài sản, trong đó có người bị bọn cướp gí súng vào đầu. Nhiều vụ trộm, cướp và đọ súng đã xảy ra, đặc biệt là tại khu vực Johannesburg. Hôm lên vùng Makhulong xem đội CHDCND Triều Tiên tập, tôi đã có dịp trò chuyện với các đồng nghiệp Bồ Đào Nha ở đài APTN. Họ kể về nỗi kinh hoàng khi nghe tin một đồng hương, cũng là đồng nghiệp, bị gí súng vào đầu ngay tại khách sạn. 

Mới đây nhất, vào hôm thứ sáu, một nhóm cướp có vũ trang đã đột nhập vào nhà dân ở khu Sandton thuộc Johannesburg để cướp của. Khi cảnh sát xuất hiện, chúng đã bắn trả xối xả trước khi một kẻ bị cảnh sát bắn bị thương.

Nạn trộm cắp xảy ra khá nhiều tại các khu xem truyền hình trực tiếp ngoài trời, tại khu vực sân vận động hoặc những nơi đông người khác. Điều đáng lo ngại là trong một số vụ phạm pháp, cảnh sát cũng là thủ phạm. Chẳng hạn như trong vụ việc mới nhất xảy ra hôm 18.6, một cảnh sát phục vụ công tác an ninh cho World Cup tại tỉnh  Kwazulu-Natal, nơi có thành phố đăng cai Durban, đã bị bắt vì tàng trữ ma túy và nhiều điện thoại di động trái phép.

Những vụ bắn giết không rõ nguyên nhân cũng diễn ra tại một số địa điểm đăng cai World Cup, khiến mối lo ngại về an ninh được dịp gia tăng. Chẳng hạn như vào hôm 18.6, ông Thabo Mlangeni, chủ nhân đội bóng đá Thabo All Stars, đã bị bắn chết tại thành phố Nelspruit.

Cùng với đó là nạn phe vé hoành hành. Trước các sân đấu Ellis Park và SoccerCity, người ta dễ dàng bắt gặp những tay phe vé đang gạ gẫm người hâm mộ mua vé với giá từ 200 rand (khoảng 500.000 đồng) đến 5.000 rand (gần 13.000.000 đồng). Nhiều tay phe vé ngang nhiên giương những tấm biển quảng cáo bán vé, bất chấp chính quyền tuyên bố luôn mạnh tay với nạn phe vé.

Xử quyết liệt

Để bảo vệ cho một World Cup bình yên, qua đó giữ cho hình ảnh đất nước Nam Phi được toàn vẹn trong mắt bạn bè quốc tế, chính quyền nước chủ nhà đã thành lập 56 tòa án chuyên xét xử tội phạm liên quan tới ngày hội bóng đá này. Theo thông báo của giới chức tư pháp, hiện các tòa này có 100 thẩm phán, 260 công tố viên, hơn 200 phiên dịch viên và khoảng 1.400 nhân viên khác, chẳng hạn cảnh sát bảo vệ.

Trở lại phiên xét xử bị cáo Makhubu nói trên, vị chánh án Hein Louw đã nhấn mạnh: “Bị cáo có biết rằng đất nước Nam Phi đang là tâm điểm chú ý của cả thế giới, và rằng một hành động trộm cắp như vậy sẽ càng khiến thế giới chú ý hơn. Bị cáo có biết rằng nạn nhân của bị cáo là một người nước ngoài. Nếu bị cáo từng có quá khứ phạm tội, mức án phải lên tới 10 đến 15 năm tù giam”.

Ăn trộm một chiếc điện thoại di động HTC và lãnh mức án 5 năm tù giam, câu chuyện này cho thấy nhà chức trách Nam Phi đang muốn áp dụng những hình phạt nghiêm khắc để dẹp tội phạm. Lời lẽ của bà Louw cũng đã nêu rõ quyết tâm đó. Vụ án Makhubu, cũng như hàng loạt vụ khác, được tiến hành điều tra và xét xử rất nhanh. Makhubu ăn trộm hôm thứ tư thì đến hôm thứ sáu đã hầu tòa, và chỉ sau 20 phút xét xử, bản án đã được tuyên.

“Cả thế giới đang dồn chú ý vào đất nước của chúng tôi, nên những phiên tòa này có nhiệm vụ phải gửi đi một thông điệp quyết liệt rằng: chúng tôi không khoan dung với tội phạm”, bà Hein Louw nói với báo chí sau phiên tòa.

Bên ngoài các phiên tòa, các nhà tổ chức Nam Phi cũng đang cố gắng hết mình để bảo vệ những người đến đất nước họ vì bóng đá. Lực lượng cảnh sát, quân đội được bố trí khắp nơi. Đặc biệt các tình nguyện viên phục vụ World Cup hoạt động khá hiệu quả và nhiệt tình. Ở Johannesburg trong những ngày này, không hiếm khi bạn chứng kiến cảnh 2 – 3 tình nguyện viên hộ tống một nhà báo hoặc du khách bị lạc đường đến nơi an toàn.

Tôi nhớ trong một lần loay hoay tìm xe buýt, tôi đã được hai tình nguyện viên đi kèm hai bên đưa tới đúng địa chỉ. “Anh phải cẩn thận! Đừng ra ngoài một mình trong đêm tối. Ở đây rất nhiều người lạ, rất phức tạp. Người Nam Phi thì tôi có thể lường được, nhưng còn người từ Nigeria, Zimbabwe tới Namibia, Swaziland, họ có thể cướp máy ảnh của anh, đe dọa anh. Hãy cẩn thận, bất cứ khi nào muốn giúp đỡ, hãy tìm đến những người đeo thẻ như chúng tôi”, anh tình nguyện viên Dean Tampo dặn dò tôi như thế.

Giữa mùa đông Nam Phi lạnh giá, những bàn tay chìa ra đúng lúc dễ làm một người ngoại quốc như tôi ấm lòng, và thấy an tâm hơn trước những bất trắc có thể.