Calisto, những điều chưa biết: 25 tuổi làm HLV đội hạng nhất

HLV Henrique Calisto sẽ được Chính phủ Bồ Đào Nha trao Huân chương Công trạng vì những đóng góp trong việc quảng bá hình ảnh đất nước Bồ Đào Nha. Xung quanh vị HLV tài năng này, vẫn có những tính cách, triết lý và những góc khuất mà không phải ai cũng biết…

Henrique Calisto, HLV trưởng tuyển VN, là con người thiên về suy nghĩ hay con người thiên về hành động? Nhiều người sẽ cho rằng đây là câu hỏi ngớ ngẩn.

Tại sao? Vì rằng ông sẵn sàng quát mắng các cầu thủ khi họ làm sai, đá văng bất kỳ thứ gì trước mặt khi không hài lòng, luôn có những phản ứng “bùng nổ”, thậm chí đôi lúc quá mức với các trọng tài và cả với đồng nghiệp, các quan chức bóng đá khi đội bóng của mình bị xử ép…

 

Với những gì ông đã và đang làm cho bóng đá VN, cùng với những phát biểu, hình ảnh mà người hâm mộ biết được qua giới truyền thông, dường như ở con người Calisto luôn toát ra một sự dư thừa năng lượng. Và do đó, Calisto là con người thiên về hành động. Nhưng không đơn giản thế!

Calisto cũng là con người của suy nghĩ. Rất mạnh. Những sách lược táo bạo như đưa các cầu thủ ít tên tuổi như Tài Em, Trường Giang, Xuân Thành, Minh Châu… lên tuyển để thành công; hay như chiến thuật kéo Công Vinh từ vị trí trung phong qua cánh trái như một bản lề cho chiến thắng ở AFF Cup 2008 đã được Calisto suy nghĩ rất thấu đáo trước khi thực hiện.

Calisto tâm sự rằng ông thích sống cô độc từ nhỏ, nên ông không cảm thấy quá cô đơn khi xa vợ con trong gần 10 năm làm việc ở VN. Thú vui lớn nhất của ông khi có thời gian rảnh là làm bạn với các cuốn sách lịch sử, kinh tế, chính trị, triết học. Ông đọc rất nhiều và rút tỉa ra cho riêng mình một triết lý rất Calisto. Liệu đã có HLV bóng đá nào từng nói với cầu thủ của mình rằng: “Cậu hãy chăm đọc sách, nó sẽ giúp cậu chơi tốt hơn” như ông Calisto?

Cũng có lúc, để thay đổi không khí, ông vào một quán bar nhưng vẫn tìm một góc khuất cùng với chai bia và gói thuốc ngồi lặng yên, đắm chìm vào thế giới riêng của mình.

Ông ý thức về sự cô đơn đó: “Một HLV bóng đá cũng như một chính trị gia, đều chịu sức ép rất lớn và đều rất cô đơn. Nhưng chính trong sự cô đơn đó, họ tìm ra được sức mạnh của mình, tìm ra các giải pháp tốt để xử lý mọi vấn đề”. Triết lý của Calisto nghe giống như của nhân vật Diệp Cô Thành trong tiểu thuyết kiếm hiệp của Cổ Long: “Muốn trở thành kiếm khách số một giang hồ thì cần phải sống trong cô độc”.

Calisto có suy nghĩ vượt lên những người cùng trang lứa với ông. 18 tuổi, ông bắt đầu thi đấu ở vị trí trung vệ cho Leixoes, đội bóng ông yêu thích từ khi còn là một đứa trẻ. Vừa đá bóng, ông vừa đi học trường Đại học Thể dục thể thao ở Porto và vừa trong phiên chế quân đội dự bị. Thời đó, Bồ Đào Nha huy động rất lớn về tiền của và con người để cố duy trì sự bảo hộ ở các thuộc địa của họ tại châu Phi như Angola, Mozambique.

Nhưng năm 23 tuổi, sau khi có tấm bằng đại học, ông thôi chơi bóng đá. “Tôi chơi không kém, thường xuyên có mặt trong đội hình chính. Nhưng công việc HLV như một ma lực đối với tôi. Tôi không thích chạy theo trái bóng theo ý người khác mà muốn chỉ đạo người khác thực hiện suy nghĩ của mình”. Treo giày, Calisto qua đội bóng Boavista danh tiếng hơn để làm trợ lý HLV.

Trên Wikipedia có ghi rằng 1981 là năm đầu tiên Calisto bước vào sự nghiệp cầm quân và đội bóng đầu tiên ông nắm là Boavista. Thực tế không phải vậy. Đầu mùa bóng 1978-1979, do Boavista thi đấu không tốt nên HLV Jose Carlos bị sa thải. Khi đó, mới 25 tuổi, Calisto đã được chỉ định làm HLV tạm quyền. Ông đưa Boavista lên vị trí thứ 4 trước khi trao lại ghế cho HLV người Anh Hagan. Boavista kết thúc mùa bóng đó ở vị trí thứ 9 và giành Cúp quốc gia Bồ Đào Nha.

Mùa tiếp theo, nghe danh tiếng của ông, CLB hạng nhì Salgueiros – láng giềng của Boavista và Leixoes, đã mời Calisto về làm HLV. Ngay mùa đầu, ông đưa Salgueiros thăng hạng và mùa tiếp giúp Salgueiros về vị trí thứ 9 giải hạng nhất. Hai mùa bóng thấy Calisto chứng tỏ khả năng ở Salgueiros là quá đủ để Boavista đưa ông trở lại ghế HLV đội bóng vào mùa hè 1981. 

Như vậy, ở tuổi 25, Calisto là HLV trẻ nhất nắm một đội bóng hạng nhất trong lịch sử bóng đá Bồ Đào Nha. Nếu không phải là con người của suy nghĩ, Calisto liệu có làm nên kỳ tích đó?

Suy nghĩ và hành động của Calisto là 50-50, và chúng mạnh như nhau. Ở con người Calisto, có thể nói rằng: “Ông suy nghĩ như một triết gia và hành động như một người thợ”. (Còn tiếp)